Wat is sjezen rijden ?
Een sjees is een tweewielige (antieke) wagen, achter een paard gespannen.
In de sjees zitten een man en vrouw, beide in Zeeuwse klederdracht.
Het is natuurlijk helemaal leuk als er ook nog kinderen in klederdracht in de sjees meerijden.
De man ment het paard, de vrouw probeert de ringte steken met de lans. De man stuurt het paard in draf over het parcours waarbij onderweg drie tot vier ringen boven de weg in een ijzeren bus hangen.
Het gaat erom zoveel mogelijk ringen te steken, hetgaat niet om de snelheid waarmee dat gebeurt, al moet het paard wel draven onder de te steken ring.
De sjees en het paard moeten versierd zijn.Versiering mag alleen met "levend"materiaal
dus niet met kunstbloemen o.i.d.
De combinatie van de bloemen versierde sjees, versiert paard en in klederdracht gehuld
paar is een prachtig gezicht.
Lans B wordt gebruikt bij het sjezenrijden. Deze lans is korter en lichter in gewicht dan lans A die bij het ringrijden wordt gebruikt.
De ring
De te steken ring heeft een doorsnede van 38 mm. Bij het kampen kan de doorsnede van de ring echter worden verkleind tot minimaal 10 mm. Als de ring gestoken is, moet deze direct achterover van de lans worden afgegooid. De ring hangt meestal op 3 of 4 plaatsen tijdens het parcours in een ijzeren bus aan een touw tussenin twee palen (op z’n Zeeuws: de poengers). Bij enkele wedstrijden kunnen onderweg maar 2 ringen worden gestoken, bijvoorbeeld bij de jaarlijkse demonstratie in Burgh. De afstand tussen de onderkant van de bus en de weg is bij het sjezenrijden 2,10 meter.
De medewerkers
Bij iedere sjezenwedstrijd zijn er (vrijwillige) medewerkers. Allereerst is er een baancommissaris, die verantwoordelijk is voor een goede gang van zaken tijdens de sjezenwedstrijd.
Verder is er bij iedere ring een ringhanger, die de ring in de bus hangt. Per ring zijn er meestal twee schrijvers: een voor het bijhouden van de stand op een groot schoolbord en een voorde stand op papier. Een gestoken ring betekent een verticaal streepje, een gemiste ring een horizontaal streepje. Het dubbelschrijven voorkomt ook dat er fouten ontstaan bij het tellen
van de gestoken ringen per deelnemer.
Vervolgens is er aan het eind van het parcours een verzamelbord waar een of twee schrijvers de totaalstand per deelnemer van iedere ronde opschrijven. De deelnemers geven zelf aan heteind van de ronde door hoeveel ringen ze onderweg hebben gestoken. Overigens wordt dit aantal aan het eind van de dag wel gecontroleerd met de stand die de schrijvers bij iedere ring hebben opgeschreven. Frauderen door de deelnemende paren is dus niet mogelijk.
Vaak is er bij zo’n wedstrijd ook een speaker aanwezig, die het publiek en de deelnemers voortdurend op de hoogte houdt van hetgeen er gebeurt.
Boerenronde
Tijdens demonstraties wordt er vaak een boerenronde gereden. Dit betekent dat de rollen worden gewisseld: de vrouw gaat mennen en de man moet proberen onderweg de ringen mee te nemen op de lans. Zo’n boerenronde laat soms hele verrassende resultaten zien.
Kampen
Wanneer een aantal sjezenparen aan het eind van de dag hetzelfde aantal ringen heeft gestoken– bijvoorbeeld alle 60 – wordt er gekampt wie de uiteindelijke dagwinnaar is. De sjezenparen kampen net als bij het ringrijden op een steeds kleiner wordende ring. De normale wedstrijdring is 38 mm doorsnee. Bij het kampen begint men met een ring van 32 mm doorsnee.
Wie deze ring niet (meer) steekt valt af, wie wel insteekt mag verder mee kampen, waarbij de ring steeds kleiner wordt. Van 32 gaat het naar 26 mm, vervolgens naar 20 mm,dan 14 mm om uiteindelijk te eindigen bij de kleinste ring van 10 mm.
Klederdracht
De meeste deelnemers aan ring- en sjezenrijden zijn afkomstig van het voormalige eiland Walcheren en daarmee is de Walcherse klederdracht de meest gedragen kleding tijdens demonstraties en wedstrijden.
Maar uiteraard dragen de leden uit Zuid-Beveland, Arnemuiden of Nieuwland de dracht die in hun regio of dorp gebruikelijk is.
Meer informatie over deze klederdrachten vindt u op onze eigen website onder richtlijnen klederdracht.
